کتاب و کتابخوانی

رضا میربابا دبیر اجرایی کنگره ملی شعر دفاع مقدس و مقاومت در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: اولین کنگره شعر دفاع مقدس در زمان جنگ و با عنوان کنگره شعر جنگ در خرمشهر برگزار شد. به علت حوادث مهم در جبهه مقاومت، در سال‌های گذشته بخش مقاومت هم به این کنگره اضافه شد و نام آن به کنگره ملی شعر دفاع مقدس و مقاومت تغییر یافت. این کنگره در سال‌های برگزاری خود توانسته شاعران بزرگی را معرفی کند و نگاه نو و جدیدی را در ادبیات دفاع مقدس ایجاد کند. شاعران بزرگی مثل مرحوم قیصر امین‌پور،‌ علی معلم، علیرضا قزوه و اساتید بنام دیگری در این کنگره بوده‌اند و باعث رونق آن شده‌اند که امروز بعضی از این عزیزان از شورای سیاستگذاری کنگره ملی شعر دفاع مقدس و مقاومت هم هستند.

وی افزود: از سال ۱۳۹۳ تا ۹۶ در برگزاری این جشنواره وقفه ایجاد شد ولی از آن به بعد هرساله برگزار شده است. امسال هم با استقبال خوبی هم مواجه شده و آثار زیادی به کنگره دفاع مقدس ارسال شده است. بیست و ششمین کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت از اردیبهشت امسال شروع شد. ما یک دستورالعمل اجرایی و علمی داریم که هرساله به ادارات حفظ آثار در استان‌ها ارسال می‌کنیم که درباره شرایط کمی و کیفی این کنگره توضیحات کاملی به شاعران می‌دهد. امسال هم این دستورالعمل را ارسال کردیم و از تیرماه فراخوان بیست و ششمین کنگره را اطلاع رسانی کردیم. این فراخوان تا نیمه آبان‌ماه ادامه داشت و با استقبال خوبی هم مواجه شد. در جریان باشید که ما اول جشنواره‌های استانی را برگزار می‌کنیم و بعد از برگزاری جشنواره‌های استانی به اختتامیه سراسری می‌رسیم.

دبیر اجرایی کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت در ادامه درباره تعداد آثار ارسالی به جشنواره گفت: در این دوره بیش از ۸ هزار و ۵۰۰ شعر در قالب‌های مختلف غزل، قصیده، دوبیتی، رباعی، شعر نو، شعر سپید و… برای دبیرخانه بیست و ششمین کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت ارسال شده است. از این تعداد بیش از ۶۰۰ اثر به دبیرخانه مرکزی کنگره دفاع مقدس و مقاومت آمده که در مرحله داوری است و هفته بعد کاندیداها را اطلاع‌رسانی می‌کنیم.

برگزاری اختتامیه دفاع مقدس در قزوین

میربابا درباره انتخاب قزوین به عنوان دبیرخانه بیست و ششمین کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت، گفت: برای برگزاری هرچه بهتر اختتامیه این کنگره جلسات خوبی را در استانداری قزوین داشته‌ایم. استان قزوین برگزاری اختتامیه را بر عهده گرفته و دلیل انتخاب قزوین این است که کنگره دفاع مقدس از همه ظرفیت‌های کشور استفاده کند. استان قزوین هم در شعر دارای تاریخ و پیشینه است. ما ۵ سال به صورت مداوم این کنگره را در فارس برگزار کردیم؛ به همین دلیل وقت آن بود که این دوره از کنگره را در شهر و استان دیگری برگزار کنیم تا استان‌های دیگر هم در این اتفاق سهیم باشند. امیدواریم با برگزاری این کنگره در قزوین اتفاق خوبی برای شعر قزوین رقم بخورد.

وی درباره زمان برگزاری اختتامیه کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت گفت: اختتامیه این کنگره روز یکشنبه، ۳۰ دی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲ ظهر در سالن آمفی تئاتر دانشگاه آزاد واحد قزوین برگزار می‌شود و ما در قزوین میزبان شاعران و علاقه‌مندان به ادبیات پایداری خواهیم بود. این اختتامیه با حضور شاعران بنام کشور، مسئولین کشوری و لشکری و علاقه‌مندان به شعر مقاومت به خوبی برگزار خواهد شد. برای برگزیدها هم جوایز نفیسی در نظر گرفته‌ایم که در مراسم به آنها اهدا خواهیم کرد.

دبیر اجرایی کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت در پایان با بیان اینکه بیش از ۵ هزار شاعر در بیست و ششمین کنگره ملی دفاع مقدس و مقاومت شرکت کرده‌اند، درباره روند داوری آثار گفت: ۱۴ داور ملی که به زودی اسم آنها را منتشر می‌کنیم، کار بررسی ۶۰۰ اثری را که به دبیرخانه مرکزی راه یافته‌اند، برعهده دارند. تا هفته دیگر کار داوری آثار تمام می‌شود و ما کاندیداهای نهایی را به اطلاع رسانه‌ها و علاقه‌مندان شعر مقاومت خواهیم رساند. ویژه‌نامه‌ای را تدارک دیده‌ایم که در آن درباره روند برگزاری بیست و ششمین کنگره ملی شعر دفاع مقدس و مقاومت توضیحات کامل داده‌ایم. همچنین اسامی برگزیدگان استانی و ملی را در دسترس عزیزان قرار می‌دهیم. همچنین سعی می‌کنیم آثار برگزیده بیست و ششمین دوره کنگره را در یک کتاب آماده کنیم و در مراسم اختتامیه در اختیار همه بگذاریم.

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ جواد شیخ الاسلامی: محمدسعید میرزایی دبیر علمی جشنواره شعر جوان سوره در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هدف جشنواره جوان سوره تثبیت و سامان‌بخشی به جریان شعر جوان انقلاب است، گفت: ما اگرچه در این جشنواره موضوع مناسبتی نداریم، نگاه‌مان به طور کلی به مقوله شعر انقلاب است. یعنی شعری که در بستر گفتمان انقلاب اسلامی توسط نسل جوان سروده شده است. ممکن است یک مجموعه‌شعر عاشقانه باشد ولی فضایی که از عشق و شعر عاشقانه و لطیف ترسیم می‌کند، در گفتمان انقلاب قرار بگیرد.

میرزایی با بیان اینکه ارزش‌های جامعه برای ما مهم هستند، درباره نحوه ارزیابی آثار ارسالی به جشنواره شعر جوان سوره توضیح داد: تنها این نیست که این ارزش‌ها برای ما از نظر موضوعی و محتوایی مهم هستند، بلکه این ارزش‌ها باعث ارتقای شعر و محورهای عاطفی شعر می‌شوند. این موضوعات خودشان باعث لطیف شدن شعر می‌شوند و به شعر شاعران عمق و جهت می‌دهند. شعری است که در بستر گفتمانی جامعه امروز ما، به خصوص گفتمان ایمانی، ارزشی و آرمان‌گرایانه ایران سروده می‌شود، خود دارای ارزش‌هایی است که توجه به آن باعث می‌شود شعر امروز ما به تعالی بیشتری برسد.

شعر عاشقانه عصر انقلاب، انسانی‌تر و نجیبانه‌تر است

میرزایی با اشاره به ویژگی‌های شعر عاشقانه امروز و تفاوت آن با شعرهای دهه‌های چهل و پنجاه گفت: طبیعتاً شعر عاشقانه‌ای که ما در ابتدای دهه حاضر شاهدش هستیم با شعر عاشقانه‌ای که در دهه ۴۰ یا ۵۰ سروده می‌شد، متفاوت است. یعنی نگاه این شعر انسانی‌تر است. و ما یک نگاه نجیبانه به عشق داریم. در این شعر ارزش‌های دینی ما به شعر عاشقانه ما تزریق شده است و جلوه دیگری به شعر عاشقانه در روزگار ما داده است. پنجره‌هایی که امروز در شعر عاشقانه گشوده شده، خیلی وسیع‌تر از قبل و خیلی آسمانی‌تر است. به خاطر همین ویژگی است که ما در شعر چهار دهه اخیر رگه‌های مفهومی پیچیده‌تری را شاهد هستیم.

دبیر کنگره ملی شعر جوان سوره ادامه داد: شما می‌بینید مثلاً در حوزه شعر آئینی و در زیرشاخه آن در حوزه شعر فاطمی، چقدر مضامین لطیف و پیچیده داریم که این مضامین را در تاریخ شعر مذهبی نداشته‌ایم. گفتمان شعر شیعی ما در گذشته به هیچ‌وجه تا این مقدار برجسته و شاخص نبوده است. در گذشته ما فقط مرثیه داشتیم، در حالی که شعر آئینی امروز شاخه‌های زیادی دارد و در هر شاخه‌ای نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

صاحب کتاب «عقیق سرخ» کشف استعدادهای خوب و تازه در شعر جوان کشور را یکی از اهداف اصلی این جشنواره عنوان کرد و گفت: یکی از ویژگی‌های این جشنواره، نوع برخورد آن با آثار است. یعنی از یک سمت موضوعات شعری جشنواره آزاد است ولی از طرفی در نوع بررسی ما یک‌سری دقت‌های ویژه‌ای وجود دارد که کمتر در دیگر جشنواره‌ها شاهد هستیم. در انتخاب داوران هم این ظرافت‌ها در نظر گرفته شده و بنا داریم شاعرانی را به عنوان داور انتخاب کنیم که بتوانند ارزش‌های درونی متن و تجربه‌های شاعر را کشف کنند و برای آن ارزش قائل شوند. شعر ندای فطرت است و ما از این دریچه هم به شعرها توجه خواهیم کرد.

دلیل افزایش بازه سنی شعر جوانان در شعر جوان سوره

میرزایی جشنواره ملی شعر جوان سوره را از نظر نوع پرداخت به آثار ارسالی جزو جشنواره‌های موفق دانست و ادامه داد: ما در این جشنواره نه تنها کتاب‌های منتشرشده را بررسی می‌کنیم، بلکه کتاب‌های منتشرنشده و همچنین تک‌اثرها را نیز داوری خواهیم کرد تا شعرها و شاعران گسترده‌تر و بیشتری را در نظر بگیریم. ما در بخش تک‌اثر از هر شاعر ۵ شعر دریافت می‌کنیم و نمره‌ای که آن شاعر دریافت می‌کند، معدلی از آن ۵ اثر است. این هم خودش در ساختار جشنواره‌هایی که در سطح کشور برگزار می‌شود، ویژه است. ضمن اینکه امسال اولین سالی است که جشنواره شعر جوان سوره به همت و ابتکار مرکز آفرینش‌های حوزه هنری، از بخش داستان جدا شده و به صورت مستقل برگزار می‌شود. این باعث می‌شود حق شعر در این جشنواره بیشتر و بهتر ادا شود.

وی افزود: یکی دیگر از ویژگی‌های جشنواره امسال، بازه سنی است که برای شاعران جوان در نظر گرفته‌ایم و شاعران می‌توانند تا بازه ۴۰ سال، آثارشان را برای ما ارسال کنند. معمولاً در جشنواره‌ها تا ۳۰ یا ۳۵ سال را پوشش می‌دادند و کمتر کنگره و جشنواره‌ای بود که سن ۴۰ سال را برای شاعران جوان در نظر بگیرد. اما از آن جهت که شعر یک فرایند ذهنی دارد و سن خلاقیت ذهن و مغز انسان با دیگر رشته‌ها مثل رشته‌های ورزشی متفاوت است، تصمیم گرفتیم آثار شاعران را تا سن ۴۰ سالگی پذیرا باشیم.

میرزایی ضمن توصیه به شاعران جوان برای عجله نکردن در انتشار مجموعه‌شعر، گفت: من به دوستان جوان‌تر و نسل امروز توصیه می‌کنم این فرصت را غنیمت بشمارند و پیش از آنکه کتاب‌شان منتشر شود، آن را در جشنواره‌ای مثل جشنواره شعر جوان سوره محک بزنند. امروز می‌بینیم شاعران جوان با نوعی شتاب‌زدگی کتاب چاپ می‌کنند. یعنی وقتی ۳۰ تا شعر می‌گویند، سریع آن را برای چاپ آماده می‌کنند و کتاب چاپ می‌کنند. قبل از آنکه به یک ثبات نسبی و تجربه‌های ویژه‌ای رسیده باشند، کتاب چاپ می‌کنند و بعد از مدتی هم فراموش می‌شوند. من فکر می‌کنم شاعران جوان باید در شرایطی کتاب چاپ بکنند که آن کتاب حداقل یکی دو دهه از آنها نمایندگی بکند و به سرعت فراموش نشود. چه بهتر که به جای این کار مجموعه شعرشان را در جشنواره‌ای مثل جشنواره شعر جوان سوره در معرض داوری و محک قرار بدهند. چون این جشنواره تجربه‌های شاعران امروز را توسط چند تن از منتقدان جدی و مطرح کشور بررسی می‌کند که هم شاعر هستند و هم در دانشگاه حضور دارند. ضمن اینکه جشنواره شعر جوان سوره امکان چاپ آثار برگزیده را به صورت کتاب فراهم می‌کند و در این مسیر هم یاریگر آنها خواهد بود.

رقابت شاعرانه برای ارتقا شعر جوانان مفید است

میرزایی در پاسخ به این سوال که «اگر شاعری قبلاً کتاب چاپ کرده باشد، می‌تواند گزیده‌ای از شعرهای چاپ‌شده‌اش را همراه با شعرهای جدید به جشنواره ارسال کند؟» توضیح داد: اگر شاعر در حد دو سه تا شعر از تجربه‌های گذشته و چاپ‌شده‌اش را به همراه شعرهای جدیدش و در یک تدوین تازه برای ما بفرستد، مشکلی برای داوری نیست. ولی اگر غالب شعرهایی که به جشنواره می‌فرستند از شعرهایی باشد که قبلاً چاپ شده و استقلال مجموعه‌شعر جدید را از بین می‌برد، ما امکان بررسی آن مجموعه را نداریم.

میرزایی درباره ضرورت و اهمیت برگزاری جشنواره‌هایی از جنس جشنواره شعر جوان سوره و کمک آنها به رشد و پیشرفت شعر جوانان، گفت: من فکر می‌کنم رقابت شاعرانه برای ارتقا شعر شاعران جوان خیلی مفید باشد. در طول تاریخ هم این تجربه را داشته‌ایم که ائمه (ع) صله‌ها و جوایزی را به شاعران یاریگر دین اهدا می‌کردند و آنها را به ادامه این مسیر تشویق می‌کردند. تشویق و تقدیم صله به شعرهای خوب و آسمانی از سیره امامان ما و پیامبر ماست. پیامبر در مورد شاعر صدر اسلام «حسان بن ثابت» می‌فرماید «تا زمانی که درباره ما شعر می‌سرایی، مورد تأیید روح القدس هستی». جدا از این، ما رقابت‌های شاعرانه را در طول تاریخ ادبیات فارسی هم داشته‌ایم که تا همین اواخر و تا عصر صفوی ادامه داشته است.

شعر فارسی با حمایت رشد کرده است

وی با اشاره به حمایت‌های حاکمان فارس‌زبان هندوستان در قرن‌های گذشته، افزود: می‌بینیم شاعرانی مثل کلیم کاشانی در جشنواره‌هایی که در آن روزگار برگزار می‌شد، جوایز شایسته‌ای دریافت کرده که در تذکره‌های سبک هندی ثبت شده است. انگیزش و سفارش و حمایت، سبب زایش شعر می‌شود و سبب جریان‌های خلاقانه می‌شود. ما در طول جریان سرودن شاهنامه فردوسی تا روزگار صفوی، شاهد برگزاری نوعی از همین جشنواره‌ها هستیم. مثلاً محتشم کاشانی ترکیب‌بند عاشورایی خودش را با حمایت شاه طهماسب می‌سراید. با بررسی تاریخ ادبیات فارسی می‌بینیم که شعر فارسی همواره در بستر نوعی حمایت شکل گرفته و پیش رفته است. جدا از وجود شاعر و تعهد خود شاعر و دریافت آسمانی او، من فکر می‌کنم باید قدر این موج شعری را که در کشور و در این دهه به راه افتاده، دانست. جشنواره‌های تأثیرگذار هرچقدر بیشتر باشد به شعر خدمت بیشتری می‌کند. با بررسی تاریخ ادبیات فارسی، از زمان سرودن شاهنامه تا عصر صفوی و امروز، می‌بینیم که شعر فارسی همواره در بستر نوعی حمایت شکل گرفته و پیش رفته است.

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «مهمان حبیب» به قلم جمعی از نویسندگان به تازگی توسط انتشارات سوره مهر منتشر و روانه بازار نشر شده است. این کتاب دربرگیرنده سی وشش روایت از مراسم چهارمین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی در کرمان است.

«مهمان حبیب» ۳۶ روایت از مشاهدات ده‌ها نویسنده از اتفاقات مراسم چهارمین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی است که با حضور در گلزار شهدا، منازل شهدا، بیمارستان‌ها، مراکز انتقال خون، کوچه‌ها و خیابان‌های کرمان روایت‌های دست اولی از پیش از واقعه ترورریستی و پس آن را نوشته‌اند.

پیش از برگزاری چهارمین سالگرد سردار سلیمانی قرار بود ویژه برنامه‌ای با عنوان رویداد «روایت‌نویسی رسم وفا» با حضور ده‌ها نویسنده در این مراسم برگزار شود اما با وقوع واقعه تروریستی در عصر ۱۳ دی رخدادها و روایت‌ها طور دیگری رقم می‌خورد.

این‌اثر توسط حوزه هنری کرمان با همراهی احسان قائدی راهبر رویداد روایت نویسی، محمدمهدی رحیمی مسئول دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری کشور و علیرضا اسلامی مسئول دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری کرمان و جمعی از نویسندگان تهیه و تولید شده است.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

«- با سوز بخون
این «با سوز بخون» ش را طوری گفت که انگار توی دلش کوره‌ای هزار درجه‌ای است. سرم را برگرداندم سمت تی‌وی وال بزرگی که ابتدای گلزار قرار داشت. دیدم پدر شهید سلطانی‌نژاد که هشت نفر از اعضای خانواده‌اش را از دست داده از مداح چنین تقاضایی دارد.

دوباره مداح میکروفون رو در دست گرفت:

– صبر کنید. صبر کنید. فعلاً جنازه رو توی قبر نذارید. پدر شهید می‌خواد یه صوتی از دخترش پخش کنه.
نیمی از افراد حاضر در گلزار خودشان را رساندند روبروی تلویزیون.

– سلام، مریم سلطانی‌نژاد هستم، شش ساله. پیش‌دبستانی حضرت رقیه. شهر کرمان. می‌خوام یکی از وصیت‌های حاج قاسم را براتون بخونم.»

این‌کتاب با ۲۵۲ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه، و قیمت ۲۳۵ هزار تومان عرضه شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، فاطمه عارف‌نژاد که شعرها و غزل‌های بسیاری برای جبهه مقاومت سروده، در جدیدترین شعرش غزلی برای شهید حاج قاسم سلیمانی و شهدای گلزار شهدای کرمان سروده است.

این غزل را در ادامه می‌خوانیم؛

*

رسیدند از غروبِ جاده مهمان‌های بسیاری

ببین! جمع‌اند اطرافت پریشان‌های بسیاری

هوا بوی جدایی می‌دهد در موسم دیدار

افق ابری‌ست، در راهند باران‌های بسیاری

تو خویشاوندی دیرینه‌ای با رودها داری

به دریای تو می‌ریزند جریان‌های بسیاری

نگاهت چلچراغ مسجد و دیر و کلیسا بود

به تو روشن شده چشم شبستان‌های بسیاری

از آن روزی که شهر آمادهٔ تشییع زخمت شد

چراغانِ غمت مانده خیابان‌های بسیاری

تو ای تا بوده و هست آشنا با سبزِ فروردین!

گذشت از باغِ ما بی تو زمستان‌های بسیاری

چرا گلدان شکست و گل‌ترین‌ها سرخ پوشیدند؟

چرا در خون خود غرق‌اند ریحان‌های بسیاری؟

به شوق آسمان از غزه تا بیروت، تا کرمان

کبوتر می‌شوند این‌روزها جان‌های بسیاری

بگو با دشمنان از اقتدار آه مظلومان

کماکان پیش رو دارند طوفان‌های بسیاری…

به گزارش خبرگزاری مهر، رمان نوجوان «سردار ایرانی» به قلم سید میثم موسویان و تصویرگری هادی اسدی به تازگی درباره سردار شهید حاج قاسم سلیمانی توسط انتشارات کتاب جمکران منتشر و راهی بازار نشر شده است.

این کتاب تصویرکننده روزهایی است که سردار سلیمانی در گوشه‌ای از لبنان به تدبیر جنگ سی و سه روزه مشغول بود.

«سردار ایرانی»، ماجرای سه پسربچه شیعه است که با یک بمباران زندگیشان عوض می‌شود. وقتی قرار بوده زیر آوار بمانند، سر از دالان عجیبی در می‌آورند که پای ایرانی‌ها را به ماجرای کتاب می‌کشد. اما این همه ماجرا نیست. پیرمردی که مراقب آنهاست، کارهای عجیبی می‌کند. بچه‌ها با فکر اینکه نکند این پیرمرد جاسوس اسرائیل باشد سر ازماجراهای تازه‌ای درمی‌آورند. باز هم وارد آن دالان می‌شوند و گره خیلی از مشکلات را وقتی باز می‌کنند که با حاج قاسم گره می‌خورند. «سردار ایرانی»، نه تنها رمانی برای پیوند خوردن نوجوانان با سردار است بلکه فرصت جرأت ورزی و حل مساله را هم پیش روی مخاطب می‌گذارد تا خودش را وسط تاریخ امروزش ببیند.

سید میثم موسویان که سابقه نگارش آثاری همچون بی‌نام‌پدر، به‌نام‌مادر، تفنگمو زمین نذار و… را دارد و برنده جوایز قلم زرین، جایزه جلال، کتاب سال جمهوری اسلام و… بوده، با نگارش رمان «سردار ایرانی» تجربه جدیدی در ارائه اثر برای رده سنی نوجوان داشته است.

در قسمتی از این کتاب می خوانیم:

آنها اصلاً حرف‌های من را نمی‌شنیدند. به خودم جرئت دادم و رفتم و دست حاج قاسم را کشیدم و باز فریاد کشیدم: «این‌جا لو رفته.» بعد گریه کردم و گفتم: «توروخدا حاج قاسم! گوش بده» حاج قاسم سرش را بلند کرد و به سید حزب الله گفت: «حس می‌کنم، اینجا را هم الان می‌زنند.»

سید سرش را بلند کرد و به حاج قاسم لبخند زد. حاج قاسم گفت: «بهتره همین حالا شما ساختمان رو ترک کنید!»

سیدحسن سر تکان داد و گفت: «بذار کارمان را بکنیم، انتقال این همه تجهیزات خیلی سخته!» من دست سیدحسن را گرفتم و بوسیدم و فریاد کشیدم: «توروخدا! به حرفش گوش کنید» …

این کتاب با ۱۷۸ صفحه و قیمت ۱۵۷ هزارتومان عرضه شده است.