علاقه‌مندان حاج‌قاسم زیادند ولی از کتاب ما بی‌خبرند


مسعود آذرباد نویسنده در گفتگو با خبرنگار مهر درباره کتاب «پی‌نما از چیزی نمی‌ترسیدم» گفت: این کتاب به سفارش انتشارات مکتب حاج قاسم به نگارش درآمد. به واسطه آشنایی با آقای سعید رزاقی که دبیر هنری این کتاب است و انجام کارهای تاریخی پیش از این کتاب، سال ۹۹ بود که به من اطلاع دادند انتشارات مکتب حاج قاسم پیشنهاد تصویرگری این کتاب را دادند.

وی افزود: پس از چند جلسه، خوانش متن و بازنویسی، کتاب به مرحله تصویرگری رفت. این کتاب یکی از سه‌کتاب پرفروش انتشارات مکتب حاج قاسم در نمایشگاه کتاب بوده است و در جشنواره شهید همدانی هم توانست جایزه کسب کند. پیش از این کتاب، کتابی با محوریت شخصیت‌های تاریخی با این حجم و کیفیت در بازار وجود نداشت، ما هم تلاش کردیم تصویر ساده، صادق، روشن و به دور از اضافات و قهرمان‌پروری غیرمعقول از شخصیت حاج قاسم نداشته باشیم. تلاش کردیم برای نوجوانان و جوانان زندگی حاج قاسم ملموس باشد و مخاطب تصویر روشنی را به شکل پی‌نما از حاج قاسم به دست بیاورد.

نویسنده کتاب «یورش سرد» در ادامه گفت: اگرچه کتاب اصلی حاج قاسم با عنوان «از چیزی نمی ترسیدم» مبنای این کتاب بود اما در کنار آن تلاش کردیم مطالعات بیشتری داشته باشیم و اگر در مواردی نواقصی وجود داشت، حفره‌ها را با اطلاعات درست پر کنیم. به خاطر دارم در زمان نگارش این کتاب بنا بر مشکلات شخصی، به دلیل علاقه به حاج قاسم کار را پیش بردم.

تعداد نویسنده‌های پی‌نمانویس متعهد و متخصص محدود است

آذرباد گفت: متاسفانه همه ما در کمبود آثار پی‌نما از شخصیت‌ها و قهرمانان ایرانی مقصریم. ناشران به دلیل این‌که حاضر به خطر و هزینه‌کردن نیستند سراغ تولید این آثار نمی‌روند. در حالی که ذات پی‌نما نباید محدود به کاغذ گلاسه و گرانقیمت باشد. کار تصویرگری اگر سیاه و سفید هم باشد مخاطب خود را پیدا می‌کند کما اینکه در صنعت مانگا ژاپن شاهد سالیانه بالغ بر دو میلیارد جلد فروش هستیم، یعنی به هر ژاپنی سالانه ۱۵ مانگا می‌رسد. اما ناشر ایرانی تحقیق و توسعه‌ای ندارد.

وی افزود: این کار را با همکاری سعید مهاجر به نگارش درآورده‌ایم و کتاب ثمره تلاش هر دوی ماست. متاسفانه نویسنده‌های پی‌نمانویس متعهد و متخصص، بسیار محدوداند و حتی منتقدان و رسانه ما به این قالب روی خوش نشان نمی‌دهند. کسی درباره قالب‌های ادبی و هنری این کتاب صحبت نمی‌کند. مخاطب هم به دلیل بالابودن قیمت و کمبود اطلاعات در این زمینه به سراغ خریدش نمی‌آید.

این نویسنده در پایان گفت: در ایران علاقه‌مندان به شخصیت حاج قاسم بسیار زیادند ولی از چنین‌کتابی خبر ندارند. وزارت ارشاد هم به نحوی در این مسیر مقصر است و باید فرآیند نگارش این کتاب‌ها را تسهیل کند. برای مثال کاغذ مانگا کاغذ بازیافتی است و در جهت تسهیل قیمت به دست ناشران می‌رسد. امیدوارم ناشران ما هم به این آگاهی برسند و سراغ انتشار چنین‌کتاب‌هایی بیایند.



منیع: خبرگزاری مهر

درباره اقدام ترکیه برای راه‌اندازی یک شبکه فارسی‌زبان


خبرگزاری تسنیم، محمدحسن مقیسه، پژوهشگر و استاد دانشگاه در یادداشتی نوشت:

«شبکه­ تی­‌آرتی فارسی­‌زبان ترکیه راه­‌اندازی شد». خبر را که شنیدم، چندان تعجب نکردم. قرار است که این شبکه­ فارسی­‌زبان از کشوری که خود ترک­‌زبان است! برای جمعیتی در حدود 130 میلیون که جملگی به زبان فارسی صحبت می­‌کنند و در کشورهای ایران و افغانستان و تاجیکستان ساکن هستند، برنامه­‌های فرهنگی، هنری، ادبی و سیاسی تولید و پخش کند. البته باید نوشت که جمعیت فارسی­‌زبان در شهرهای سمرقند و بخارا در جنوب ازبکستان و نیز در کشورهای حاشیه­ خلیج فارس و همچنین در شرق­ دور (ژاپن، کره و چین و اندونزی و…) و صد البته صدها هزار نفر در کشورهای گوناگون اروپایی، قاره­ استرالیا و به‌ویژه آمریکا نیز حضور دارند که اگر این شبکه­ ماهواره­‌ای بتواند ـ که گویا خواهد توانست ـ همه یا بخش قابل توجهی از این جمعیت بزرگ و جمع و گاه پراکنده را به هدفی که برای خود تعریف کرده متمایل و راضی کند، قطعاً به هدفش نایل شده است. 

یکی از مسئولان بلندپایه ترکیه در هنگام افتتاح این شبکه گفته است: «اکنون زمان آن رسیده که حقیقت را آشکار کرده و به زبان بیاوریم». باید از جناب آقای فخرالدین آلتون که ریاست مرکز ارتباطات ریاست­‌جمهوری ترکیه را برعهده دارد، پرسید که آن حقیقت چیست؟ آیا این حقیقت همان چیزی نیست که مدیرکل شبکه تی­‌آرتی، محمدزاهد سوباجی قبل از افتتاح رسمی با صراحت به زبان رانده بود که: «هدف، آشفته کردن ایران است»؟

هر چند مسئولان فرهنگی ترکیه در روز افتتاح رسمی این شبکه­ فارسی­‌زبان مهربانانه­‌تر سخن گفتند و در واقع سعی کردند که رفتار و گفتار خود را تعدیل و اصلاح کنند، اما چه کسی است که امروزه سر در سیاست و به‌ویژه اخبار منطقه­ خاورمیانه و مقاومت اسلامی در منطقه داشته باشد و از بلندپروازی­‌های خطرناک ترکیه آگاه نباشد؟ 

ترکیه جدای از ادعاهای ارضی و کشورگشایی در منطقه که تصرف خاک سوریه و مداخله در شمال عراق بخش کوچکی از سیاست­‌های برون­‌مرزی اوست، امروزه داعیه­ رهبری کشورهای ترک­‌زبان را نیز در سر می­‌پروراند. تشکیل اتحادیه کشورهای ترک­زبان که در سال 2009 و با تلاش­‌های فراوان ترکیه راه­‌اندازی شد و توانست پنج کشور (آذربایجان، ترکیه، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان) را در زیر یک چتر فراهم آورد، نشان از نگاه یک­‌جانبه­­‌نگرانه سیاست­مداران ترکیه دارد. البته آن­ها در همین سیاست نیز خیلی زود دریافتند که اگر جمهوری اسلامی ایران را نیز همراه خود کنند، به قدرت افزون‌تری دست خواهند یافت و از همین رو بود که رهبر «حزب وطن» ترکیه به میانه میدان آمد و از مسئولان جمهوری اسلامی برای پیوستن به سازمان کشورهای ترک زبان رسماً دعوت به عمل آورد. او با در پیش گرفتن این ضرب‌المثل که «سر بدون کلاه و فارسی بدون ترک نمی‌شود»، خواست دست پیش را بگیرد که پس نیوفتد، اما بلافاصله گفت که «مشارکت جمهوری اسلامی در سازمان کشورهای ترک زبان، افق‌های جدیدی را به روی دولت‌ها و ملت‌های ترکیه و ایران می‌گشاید».

و اکنون نیز ترکیه همان رفتار یک‌جانبه‌گرایانه و خطرناک را دوباره پی گرفته است؛ ولی این‌بار سمت و سوی این فعالیت رسانه‌ای که ایران عزیزمان را هدف گرفته، نه دلسوزانه، که کاملاً کینه‌توزانه و با هدف ترویج پان‌ترکیسم و فروپاشی فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران طراحی شده است.

جالب اینجاست که این شبکه در شرایطی راه‌اندازی می‌شود که ترکیه از یک سو با تورم اقتصادی بیش از 40 درصد پنجه در پنجه در افکنده، و از طرف دیگر، یک سال است که ملت کوچک، مظلوم اما مقاوم فلسطین در زیر ضربه‌های ظالمانه و جنایتکارانه غاصبان قدس فریاد کمک‌خواهی و تظلم دارد، اما ترکیه اکنون ترجیح داده که به جای کاهش فشار اقتصادی بر مردمش و شنیدن فریاد استغاثه مظلومان فلسطینی، راه چاره‌ای بیابد برای فارس‌زبان‌ها و به تعالی فرهنگ و سیاست ایشان بیندیشد!

 بله، نیک می‌دانیم که همه این‌ها بازی‌های مزوّرانه سیاست است و ترکیه اکنون با ابزار تهاجم نرم به سمت جمهوری اسلامی آمده تا ابتدا نرمک نرمک به کاشانه مردم ایران راه پیدا کند و پس از جاگیری در خانه دل و ذهن ایشان، بتواند با همراه کردن بخشی از کسانی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند بدانند که اهداف پنهانی و سیاه آن کشور چیست، همان هدفی را در پی بگیرند که این همسایه شمال غربی قدم نامیمونش را بدان رنجه کرده است.

اما خوب است پی‌افکنان این بازی نحس بدانند که ایران کشوری است برآمده از دل تاریخ و با سابقه‌ای دستِ کم پنج هزار ساله در جنبش و کوشش و زیست بر پهنه کره خاکی، و با پشتوانه‌ای پر بار در خلق درونمایه‌های غنی فرهنگی و هنری، و آفرینش بشکوه‌ترین آثار ممتاز ادبی و فلسفی و اخلاقی، و تولید علم و نوشتن حرف های نو در دفتر دانش، و نیز پیشرو در ساخت و سازهای مبتکرانه بناهای تمدنی، که همه این میراث سترگ و بزرگ را بر پایه ارزش‌ها و تراث فرهنگی اسلام و متون قرآنی و روایی اهل بیت(ع) بنا نهاده و سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر دست به دست گردانیده تا توانسته به پشتوانه همین آثار از رهگذر سخت و پر پیچ و خم تاریخ گذر کرده و به انقلاب شگرف اسلامی در زمانه حاضر برسد، و در این 40 سال و اندی نیز کم نیرنگ‌های رنگارنگ و توطئه‌های حلقه در حلقه ندیده و از سر نگذرانده است. پس این بازی رسانه‌ای جدید که دود توطئه و سالوسی و ریا از آن بلند شده، برایش تازگی ندارد.

اکنون به خوبی می‌توان به نقش رسانه‌ها در عصر حاضر پی برد و به آسانی دریافت که رسانه‌ها پیش‌قراولان نیروهای نظامی و جاده صاف کن آنها برای پیشروی به سوی اهداف از پیش تعیین شده هستند. با این روند، جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند با تقویت رسانه‌های برون‌مرزی، روایت دست اول خبرها و اطلاع‌رسانی را به دست گیرد و با سرعت عمل، دقتِ در کار، تلاش دو چندان، نوآوری و روزآمدی، از همان میدان و عرصه‌ای که دشمن به سمت دژ او غوغاسالاری رسانه‌ای را شلیک کرده، سنگری را که با پندارِ تزویر و خاکروبه دروغ بنا شده، نشانه گرفته و رسوای عام و خاص سازد. 

این، رسالتی است که دستگاه‌های ریز و درشت تبلیغاتی و رسانه‌ای جمهوری اسلامی برعهده دارند و کمبود بودجه ریالی و دلاری نمی‌تواند و هیچ‌گاه نتوانسته که به رسالت الهی مدافعان رسانه‌ای کشور ما خدشه‌ای وارد کند. ما بر این باوریم که اخلاص افسران نرم جمهوری اسلامی و فعالان مخلص رسانه‌ای، دیر یا زود تشت ریاکاری همسایه مزوّر را از بام رسوایی به زیر می‌افکند؛ قطعاً و یقیناً، به لطف خداوند بزرگ و تلاش‌های خستگی‌نشناسانه مردان و زنان رسانه‌ای نظام سرافراز جمهوری اسلامی ایران. 

انتهای پیام/



منبع: خبرگزاری تسنیم

عیادت اهالی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی از علیرضا برازش


به گزارش خبرگزاری مهر، اهالی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی شامگاه دوشنبه ۱۷ دی برای عیادت و تکریم علیرضا برازش به منزل وی رفتند.

میثم نیلی مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی، محسن مومنی شریف رئیس سابق حوزه هنری انقلاب اسلامی، یاسر احمدوند معاون فرهنگی سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجدالدین معلمی رئیس بنیاد کتاب سازمان تبلیغات و مدیر انتشارات امیرکبیر و همچنین علی‌اکبر تورانیان مدیر انتشارات شهرآب در این‌دیدار حضور داشتند.

در این‌جلسه درباره خدمات فرهنگی و آثار مکتوب استاد برازش به عنوان یک پشتیبان قوی علمی و عملی جامعه و بسیاری از مجموعه‌های علمی سطح کشور که در خدمت جامعه دانشگاهی و حوزوی و پژوهشگران قرار گرفته است بحث و گفتگو شد.

علیرضا برازش مدیر فرهنگی و پژوهشگر حوزه قرآن و حدیث، متولد ۱۳۳۴ است که در رشته مهندسی صنایع از دانشگاه علم و صنعت و کارشناس ارشد قرآن و حدیث از دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد. او در سمت‌های مختلف از جمله مدیرعامل خانه کتاب، مدیر کل مراکز و روابط فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس کل کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، رئیس موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی (حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری)، مدیر شبکه یک و دو سیمای جمهوری اسلامی ایران و رئیس موسسه انتشارات امیرکبیر خدمت کرده است.

مهم‌ترین آثار تألیفی استاد برازش عبارت‌اند از: معجم مفهرس کتب روایی (۶۶ جلد)، راهنمای مطالعات و تحقیقات (۲ جلد)، قرآن صاعد (پژوهشی پیرامون مسئله دعا در فرهنگ اسلامی)، دعا از منظر رهبر معظّم انقلاب اسلامی، وحدت و همگرایی (از منظر سیّدعلی خامنه‌ای رهبر معظّم انقلاب اسلامی) و درس‌هایی از زیارت جامعه کبیره



منیع: خبرگزاری مهر

رویکردهای ایرانیان به عاشورا؛ هفت پرده از تفسیر حماسه حسینی


به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ «رویکردهای ایرانی به واقعه عاشورا» نوشته علی مهجور از سوی انتشارات نیستان منتشر و روانه بازار نشر شد.

علی مهجور نویسنده در این کتاب‌، به بررسی نگاه و رابطه ایرانیان با عاشورا پرداخته است،‌ به گفته مهجور  از فردای عاشورای سال 61 هجری، برای مردم ایران، عاشورا به عنوان واقعه‌ای که در جغرافیای ایران رخ داده است، واقعه‌ای هول‌انگیز و سهمگین تلقی می‌شود. کمتر از پنجاه سال از زوال امپراتوری ساسانی می‌گذرد و مردم ایران که برخی از آن‌ها در بین‌النهرین ساکن هستند و برخی آمد و شد به این منطقه دارند، شاهد شهادت امام حسین(ع) هستند. برای ایرانیان، امر مقدس از جایگاه والا برخوردار است و به همین دلیل کشته شدن نواده‌ رسول خدا(ص) آن هم توسط خود مسلمانان، واقعه‌ای مهیب و سهمناک بوده است؛ بنابراین از فردای واقعه‌ عاشورا واکنش‌های ایرانیان به این واقعه آغاز می‌شود و با گذشت سال‌ها و قرن‌ها به مرور این واکنش‌ها تنوع پیدا می‌کند.

مهجور مدعی است که در کنار عاشورای تاریخی یک عاشورای پدیداری هم وجود دارد که حاصل انباشت تفسیر‌هایی است که ما ایرانیان از این واقعه‌ تاریخی داشته‌ایم. به گفته وی‌، پدیدار عاشورا عبارت است از تجمیع تفسیر‌های مختلف و متنوعی که ما ایرانی‌ها در طول تاریخ و به تناسب شرایط و موقعیت‌ها از عاشورا به دست داده‌ایم.

مهجور در این کتاب این تفسیر‌ها را در قالب 7 رویکرد، تفسیر کرده است،‌ نخستین رویکرد وی به عاشورا رویکرد اسطوره‌ای است که کارکرد اخلاقی در فرهنگ دارد و هرگونه اسطوره‌سازی از شخصیت‌ها و رخ‌داد‌های واقعه‌ عاشورا در واقع، مرتبط با فضیلتی اخلاقی است که اسطوره‌پرداز قصد دارد، آن فضیلت اخلاقی را در فرهنگ ایرانی جاودانه سازد.

رویکرد دوم مدنظر مهجور‌، رویکرد عارفانه به عاشوراست. او د راین رویکرد به بررسی عرفان ایرانی ـ اسلامی و تاثیری که بر توصیف عاشورا داشته پرداخته است،‌ در این رویکرد، واقعه‌ عاشورا از جهت سلوک عرفانی سیدالشهدا(ع) و یاران آن حضرت توصیف می‌شود. رویکرد سوم رویکرد آیینی به واقعه‌ عاشوراست و دربرگیرنده‌ همه‌ رسوم و آداب و عزاداری‌هایی که است که در نقاط مختلف ایران و در دوره‌های مختلف تاریخی با تنوع شهری، روستایی، قومی و دینی وجود دارد،‌  در این بخش مهجور به بررسی سوگواری‌های ایرانیان از دریچه نشانه‌شناختی پرداخته است.

رویکرد عاطفی، رویکرد چهارم مهجور است،‌ در رویکرد عاطفی نقش زنان ایرانی نیز در تفسیر عاشورا دیده شده است و اینکه نگرش زنانه چگونه به غنای رویکرد عاطفی کمک کرده است.

رویکرد پنجم در باب تفسیر‌های الاهیاتی از عاشوراست که در آن‌ها توحید به عنوان محور واقعه‌ عاشورا در نظر گرفته می‌شود. در این رویکرد نگرش تاریخی و کلامی با هم اهمیت دارد و اینکه نقل هر رخ‌دادی از عاشورا الزاماً باید مبتنی بر شواهد تاریخی کافی و نیز قواعد کلامی و الاهیاتی باشد.

رویکرد ششم رویکرد هنجاری به واقعه‌ عاشوراست که همه‌ تفسیر‌های هنجاری از عاشورا را در بر می‌گیرد،‌ رویکرد آخر نیز رویکرد جامع نام دارد و به رویکردی اشاره دارد که ایرانیان به پیروی از ائمه(ع) کوشیده‌اند تا در تفسیری جامع از عاشورا به همه‌ جنبه‌های هنجاری، اسطوره‌ای، الاهیاتی، آیینی، عاطفی و عرفانی مرتبط با واقعه‌ عاشورا توجه کنند.

مهجور در این کتاب می‌نویسد: اگر بتوانیم به عاشورا به عنوان بخشی از تاریخ ایران نظر بیافکنیم،‌ فهم این واقعه تاریخی به مثابه رخدادی مهم در فرهنگ ایرانی‌، افق تازه‌ای را درباره دیدگان ما قرار نخواهد داد و در پیش‌زمینه‌های فرهنگی واقعه عاشورا جای مردم و فرهنگ ایرانی خالی است. وقتی بر مبنای عاشورا، زمان را به پیش و پس از آن تقسیم می‌کنیم، از فردای عاشورا فرهنگ ایرانی به این واقعه توجه روز افزون می‌کند، این واقعه نه هم چون هر رخداد تاریخی دیگر بلکه به عنوان یک منبع فرهنگ‌ساز در ایران مورد توجه قرار می‌گیرد،‌ همچون مولفه‌ای در فرهنگ ایرانی ایفای نقش می‌کند. و رابطه‌ای متقابل با سایر اجزا و عناصر فرهنگ ایرانی برقرار می‌کند.

اگر عاشورای سال 61 هجری را با مقدمات چند ماه قبل و رویدادهای چند ماه بعد آن به مثابه واقعیت تاریخی در نظر بگیریم که دارای یک ذات مشخص است‌، این ذات در طول تاریخ پس از سال 61 خود را به شکل‌های گوناگون ،‌ بر ما ایرانیان پدیدار ساخته است. گاه به عنوان پدیداری اسطوره‌ای‌،‌ گاه به مثابه پدیداری عرفانی‌، در برهه‌ای همچون پدیداری با منشا هنجارهای اخلاقی‌، در دوره‌ای به عنوان پدیداری که منشأ ایدئولوژی دارد و در دوره‌ای دیگر به مثابه پدیداری الاهیاتی و در همه ادوار به مثابه یک پدیدار آیینی بر ما هویدا شده است.

روش تحقیق این پژوهش،‌ پدیدار شناسی است،‌ مهجور،‌  یکی از مهمترین اهداف این پژوهش را روشن شدن ابعاد این رویکردها و بررسی تطابق آن‌ها با سیره ائمه اطهار(ع)عنوان می‌کند و می‌نویسد: سیره ائمه به عنوان امتداد شکلی از حیات معقول بشری که همان نحوه زندگی پیامبر اکرم(ص) است،‌ همواره مورد توجه ایرانیان بوده است،‌ نحوه زندگی آن بزرگواران و رفتارهای فردی و اجتماعی آنان برای ایرانیان حتی در دوره و زمانه‌ای که شیعه به عنوان مذهب رسمی ایران قلمداد نمی‌شد، مایه الگوگیری و هدایت اخلاقی بود، از این رو مواجهه آن بزرگواران با واقعه عاشورا و احیاناً سهمی که ائمه(ع) برای هر از رویکردهای پیش گفته قائل بودند،‌ می‌تواند تصویری خردمندانه از کیفیت مواجهه با عاشورا در اختیار ما قرار دهد.

انتهای پیام/ 

 



منبع: خبرگزاری تسنیم

چاپ ترجمه یک‌رمان با نقش‌آفرینی مریم میرزاخانی


به گزارش خبرگزاری مهر، رمان «چگونه قایق بسازیم» نوشته الین فینی به تازگی با ترجمه بیتا ابراهیمی توسط انتشارات کتاب تداعی منتشر و روانه بازار نشر شده است. قصه این رمان درباره پسر سیزده ساله ای به نام جیمی است که رویای ساختن یک ماشین را در سر می پروراند.

الین فینی، مولف این‌کتاب نویسنده و شاعری از غرب ایرلند است. حس شاعرانه او در متن این رمان مشخص است و سعی داشته با چاشنی تخیل بر اهمیت ساختارهای اجتماعی از جمله خانواده تاکید داشته باشند. این رمان در فهرست بلند جایزه بوکر ۲۰۲۳ و فهرست کوتاه جایزه کتاب سال ایرلند در سال ۲۰۲۳، معرفی شده در زمره پرفروش ترین آثار نیویورک تایمز در سال ۲۰۲۳، معرفی شده به عنوان کتاب روز نیویورکر قرار داشته است.

قصه جیمی و ماجراجویی او با زندگی معلمانش، تس و تدگ، در این کتاب با یکدیگر در هم آمیخته و هر کدام مناقشاتی خاص دارد. در این میان نویسنده به دانشمند فقید ایرانی؛ مریم میرزاخانی نیز در قالب یک کاراکتر مجازی در داستانش جان می‌بخشد و او و سخنرانی هایش درباره فلسفه جهان و هستی را به منبع الهامی برای قهرمان داستان در راه رسیدن به آرزوهایش مبدل می کند. منبع الهامی که برای او تفسیری تازه از بنیادها و ساختارهای زیستی و زندگی دارد

این رمان که در یک جامعه کوچک ایرلندی اتفاق می‌افتد، سعی کرده به بررسی ارتباط عشق، خانواده و جامع نائل شود و نشان ‌دهد که چگونه ماموریت یک نوجوان ماجراجو برای ساخت یک ماشین عجیب می تواند مردم را دور هم جمع می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا از غم و اندوه روزمرگی رهایی یابند.



منیع: خبرگزاری مهر

کتاب های فلسفه: دروازه‌ای به سوی تفکر عمیق و شناخت جهان

کتاب های فلسفه همواره به عنوان منابعی ارزشمند برای کسانی که به دنبال درک عمیق تری از جهان، انسان و مفاهیم بنیادین زندگی هستند، مورد توجه قرار گرفته اند. این کتاب ها نه تنها به ما کمک می کنند تا با اندیشه های بزرگ ترین فیلسوفان تاریخ آشنا شویم، بلکه ابزاری قدرتمند برای پرورش تفکر انتقادی و تحلیل مسائل پیچیده زندگی هستند. در این مقاله، به بررسی اهمیت کتاب های فلسفه، معرفی برخی از مهم ترین آثار فلسفی و تأثیر این کتاب ها بر زندگی فردی و اجتماعی می پردازیم.

اهمیت مطالعه کتاب های فلسفه

فلسفه به عنوان یکی از قدیمی ترین رشته های فکری بشر، به دنبال پاسخ به سوالات بنیادین درباره وجود، معرفت، ارزش ها، ذهن، زبان و واقعیت است. مطالعه کتاب های فلسفه به ما کمک می کند تا:

  1. تفکر انتقادی را پرورش دهیم: فلسفه به ما می آموزد که چگونه سوالات درست بپرسیم، استدلال های قوی بسازیم و از پیش فرض های خود آگاه شویم.
  2. با اندیشه های بزرگ آشنا شویم: کتاب های فلسفه ما را با اندیشه های فیلسوفانی مانند سقراط، افلاطون، ارسطو، دکارت، کانت و نیچه آشنا می کنند.
  3. به درک عمیق تری از جهان برسیم: فلسفه به ما کمک می کند تا مفاهیم پیچیده ای مانند آزادی، عدالت، اخلاق و معنای زندگی را درک کنیم.
  4. زندگی بهتری داشته باشیم: بسیاری از کتاب های فلسفه به ما راه حل هایی برای مواجهه با چالش های زندگی ارائه می دهند و به ما کمک می کنند تا زندگی رضایت بخش تری داشته باشیم.

معرفی برخی از مهم ترین کتاب های فلسفه

در طول تاریخ، کتاب های فلسفی بسیاری نوشته شده اند که هر یک به نوعی بر تفکر بشر تأثیر گذاشته اند. در این بخش، به معرفی برخی از مهم ترین و تأثیرگذارترین کتاب های فلسفه می پردازیم.

1. جمهوری (افلاطون)

“جمهوری” یکی از مهم ترین آثار افلاطون است که در آن به بررسی مفاهیمی مانند عدالت، حکومت ایده آل و نقش فیلسوف در جامعه پرداخته می شود. این کتاب به عنوان یکی از پایه های فلسفه سیاسی شناخته می شود و تا به امروز تأثیر عمیقی بر اندیشه های سیاسی و اجتماعی داشته است.

2. اخلاق نیکوماخوس (ارسطو)

“اخلاق نیکوماخوس” اثر ارسطو، یکی از مهم ترین کتاب ها در حوزه اخلاق است. در این کتاب، ارسطو به بررسی مفهوم فضیلت، سعادت و زندگی خوب می پردازد. او معتقد است که سعادت از طریق زندگی بر اساس عقل و فضیلت به دست می آید.

3. تأملات در فلسفه اولی (رنه دکارت)

“تأملات در فلسفه اولی” اثر رنه دکارت، یکی از مهم ترین کتاب ها در حوزه فلسفه مدرن است. دکارت در این کتاب به دنبال یافتن پایه های قطعی برای معرفت است و با جمله معروف “من فکر می کنم، پس هستم” (Cogito, ergo sum) به وجود خود پی می برد.

4. نقد عقل محض (ایمانوئل کانت)

“نقد عقل محض” اثر ایمانوئل کانت، یکی از مهم ترین کتاب ها در حوزه فلسفه شناخت است. کانت در این کتاب به بررسی محدودیت ها و توانایی های عقل انسان می پردازد و مفهوم “چیز در خود” (Ding an sich) را مطرح می کند.

5. چنین گفت زرتشت (فریدریش نیچه)

“چنین گفت زرتشت” اثر فریدریش نیچه، یکی از مهم ترین کتاب ها در حوزه فلسفه اگزیستانسیالیسم است. نیچه در این کتاب به مفاهیمی مانند ابرانسان، مرگ خدا و بازگشت جاودانه می پردازد و به خوانندگانش می آموزد که چگونه معنای زندگی خود را خلق کنند.

6. وجود و زمان (مارتین هایدگر)

“وجود و زمان” اثر مارتین هایدگر، یکی از مهم ترین کتاب ها در حوزه فلسفه وجودی (اگزیستانسیالیسم) است. هایدگر در این کتاب به بررسی مفهوم وجود و رابطه انسان با زمان می پردازد و به خوانندگانش کمک می کند تا به درک عمیق تری از وجود خود برسند.

7. فلسفه اخلاق (جان رالز)

“فلسفه اخلاق” اثر جان رالز، یکی از مهم ترین کتاب ها در حوزه فلسفه سیاسی و اخلاق است. رالز در این کتاب به بررسی مفهوم عدالت به عنوان انصاف می پردازد و نظریه ای را ارائه می دهد که بر اساس آن، قوانین و نهادهای اجتماعی باید به گونه ای طراحی شوند که به نفع همه افراد جامعه باشند.

تأثیر کتاب های فلسفه بر زندگی فردی و اجتماعی

کتاب های فلسفه نه تنها به عنوان منابعی برای مطالعه و تفکر، بلکه به عنوان ابزاری برای بهبود زندگی فردی و اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از تأثیرات مهم کتاب های فلسفه بر زندگی عبارتند از:

  1. پرورش تفکر انتقادی: مطالعه کتاب های فلسفه به ما کمک می کند تا تفکر انتقادی خود را تقویت کنیم و به جای پذیرش کورکورانه اطلاعات، به تحلیل و بررسی مسائل بپردازیم.
  2. درک بهتر از خود و دیگران: فلسفه به ما کمک می کند تا به درک عمیق تری از خود، ارزش ها و باورهای خود برسیم و با دیگران ارتباط بهتری برقرار کنیم.
  3. حل مسائل اخلاقی و اجتماعی: کتاب های فلسفه به ما کمک می کنند تا با مسائل اخلاقی و اجتماعی پیچیده مواجه شویم و به دنبال راه حل هایی باشیم که به بهبود شرایط انسانی کمک کنند.
  4. ایجاد زندگی معنادار: فلسفه به ما کمک می کند تا معنای زندگی خود را کشف کنیم و به دنبال اهداف و ارزش هایی باشیم که به زندگی ما معنا و جهت می دهند.

چگونه کتاب های فلسفه را مطالعه کنیم؟

مطالعه کتاب های فلسفه می تواند چالش برانگیز باشد، اما با رعایت برخی نکات، می توانید از این تجربه لذت ببرید و به درک عمیق تری از مفاهیم فلسفی برسید. برخی از این نکات عبارتند از:

  1. با کتاب های مقدماتی شروع کنید: اگر تازه وارد دنیای فلسفه شده اید، بهتر است با کتاب های مقدماتی و عمومی شروع کنید تا با مفاهیم پایه ای فلسفه آشنا شوید.
  2. به دنبال فهم عمیق باشید: به جای خواندن سریع و سطحی، سعی کنید هر فصل یا بخش را با دقت بخوانید و به دنبال فهم عمیق مفاهیم باشید.
  3. یادداشت برداری کنید: هنگام مطالعه کتاب های فلسفه، یادداشت برداری کنید و سوالات خود را بنویسید. این کار به شما کمک می کند تا مفاهیم را بهتر درک کنید و بعداً به آن ها مراجعه کنید.
  4. با دیگران بحث کنید: بحث و گفت وگو با دیگران درباره مفاهیم فلسفی می تواند به شما کمک کند تا دیدگاه های مختلف را درک کنید و به درک عمیق تری برسید.

نتیجه گیری

کتاب های فلسفه به عنوان منابعی ارزشمند برای کسانی که به دنبال درک عمیق تری از جهان و انسان هستند، همواره مورد توجه قرار گرفته اند. این کتاب ها نه تنها به ما کمک می کنند تا با اندیشه های بزرگ ترین فیلسوفان تاریخ آشنا شویم، بلکه ابزاری قدرتمند برای پرورش تفکر انتقادی و تحلیل مسائل پیچیده زندگی هستند.

مطالعه کتاب های فلسفه می تواند به ما کمک کند تا تفکر انتقادی خود را تقویت کنیم، به درک عمیق تری از خود و دیگران برسیم، مسائل اخلاقی و اجتماعی را حل کنیم و زندگی معنادارتری داشته باشیم. اگر شما نیز به فلسفه و تفکر عمیق علاقه مند هستید، پیشنهاد می کنیم مطالعه کتاب های فلسفه را در برنامه خود قرار دهید و از این تجربه لذت ببرید.


با تشکر از همراهی شما. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد و بتوانید از طریق مطالعه کتاب های فلسفه، به درک عمیق تری از جهان و زندگی دست یابید. برای اطلاعات بیشتر و مطالعه مقالات جذاب دیگر، حتما از سایت نقش نگار (naghshonegar.org) بازدید کنید.

جایگاه محیط زیست در کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان کجاست؟


خبرگزاری تسنیم،‌ محمدمهدی سیدناصری؛  پژوهشگر حقوق بین‌الملل کودکان:

تغییرات اقلیمی دیگر تنها یک چالش زیست‌محیطی نیست، بلکه بحرانی همه‌جانبه است که حقوق بنیادین کودکان را در معرض تهدید قرار داده است. آلودگی هوا، کاهش منابع آبی، تخریب تنوع زیستی و افزایش بلایای طبیعی، همگی پیامدهایی هستند که سلامت، رفاه و آینده کودکان را به خطر می‌اندازند. کنوانسیون حقوق کودک که از برجسته‌ترین اسناد حقوق بشری است، بر حق کودکان برای بقا، رشد، حفاظت و مشارکت تأکید دارد؛ اما تغییرات اقلیمی این حقوق را به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت‌الشعاع قرار داده است. راهکار اصلی برای مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی، ارتقای آگاهی و ایجاد تغییرات بنیادین در نگرش‌ها و رفتارهای انسانی است.

آموزش در این میان نقش حیاتی ایفا می‌کند، به‌ویژه آموزش در دوران کودکی که سنگ‌بنای نگرش‌های آینده است. اگر کودکان از سنین پایین با مفاهیم حقوق محیط زیست آشنا شوند، این آگاهی نه‌تنها نگرش آن‌ها را نسبت به طبیعت تغییر می‌دهد، بلکه آن‌ها را به حامیانی فعال برای حفاظت از محیط زیست تبدیل می‌کند.

فرهنگ‌سازی زیست‌محیطی، به‌ویژه از طریق کتابخوانی، روشی اثر بخش جهت انتقال مفاهیم پیچیده به کودکان است. کتاب‌ها به‌عنوان ابزارهای آموزشی قدرتمند، می‌توانند مفاهیمی همچون احترام به طبیعت، مسئولیت‌پذیری در قبال محیط‌زیست و حقوق مرتبط با آن را به زبانی ساده و جذاب منتقل کنند. این فرایند نه‌تنها موجب افزایش سواد زیست‌محیطی کودکان می‌شود، بلکه زمینه‌ساز ایجاد گفت‌وگوهای معنادار میان کودکان، والدین و معلمان درباره بحران‌های محیط زیستی است.

کودکان، آینده‌سازان جامعه هستند و می‌توانند به سفیرانی برای تغییر تبدیل شوند. تربیت نسلی که به حقوق محیط زیست آگاه باشد، فرصتی برای مقابله با بحران اقلیمی ایجاد می‌کند. این کودکان با یادگیری اصول پایداری، تصمیم‌گیری آگاهانه و انتقال این آموزه‌ها به دیگران، تأثیر مثبتی بر جوامع خود خواهند گذاشت.خانواده نخستین و تأثیرگذارترین محیط تربیتی کودکان است. والدین می‌توانند با انتخاب سبک زندگی پایدار و تشویق کودکان به مشارکت در فعالیت‌های زیست‌محیطی، الگویی مؤثر برای آن‌ها باشند.

نظام آموزشی می‌تواند با گنجاندن مفاهیم حقوق محیط زیست در برنامه‌های درسی و اجرای پروژه‌های مشارکتی، کودکان را به آگاهی و اقدام در این زمینه سوق دهد.سازمان‌های غیرانتفاعی، رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی می‌توانند با تولید محتوا و ایجاد بسترهای گفت‌وگو، نقش مهمی در ارتقای سواد زیست‌محیطی کودکان و خانواده‌ها داشته باشند.

ارتقای سواد حقوق محیط زیست کودکان، بخشی از مسیر دستیابی به توسعه پایدار است. کودکان آگاه به ارزش‌های زیست‌محیطی، در آینده تصمیم‌گیرانی خواهند بود که به‌جای تخریب، به حفاظت و بازسازی طبیعت می‌پردازند. کودکان این نسل، با احترام به حقوق خود و دیگران، جامعه‌ای عادلانه‌تر و پایدارتر را بنا خواهد نهاد.

انتهای پیام/



منبع: خبرگزاری تسنیم

تلاش کنگره مکتب گمنامی برای آشنایی مردم با خدمات وزارت اطلاعات


حجت‌الاسلام رضا طبیب‌زاده دبیر اجرایی کنگره مکتب گمنامی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: شهدا و قهرمانان مربوط به وزارت اطلاعات و سربازان امام زمان (عج)، حوزه‌ای خیلی خاص در ادبیات پایداری و ادبیات انقلاب است که کمتر هم به آن توجه شده است. بیشتر آثاری که در حوزه ادبیات پایداری و انقلاب تولید شده‌اند، درباره فرماندهان و مجاهدان و شهدا یا نهایتش شهدای مدافع حرم بوده‌اند. اما این حوزه حوزه‌ای است که شاعران را با مضامین و مفاهیم مهم و تازه‌ای آشنا می‌کند. ضمن اینکه پاسداشت از این عزیزان در شعر و ادبیات کار مهمی است که این کنگره آن را در پیش گرفته است.

وی افزود: در موضوعات معمول در حوزه شعر پایداری با مرزهای جغرافیایی روبرو هستیم ولی درباره شهدای امنیت بیشتر با مرزهای تمدنی، فرهنگی و امنیتی روبرو هستیم. این موضوعات و افراد چون که بُعد جسمی و مادی ندارند، کمتر به آن توجه شده است. هم شاعران، هم اصحاب رسانه و هم فرهنگی‌ها و سیاستگذاران ادبی انقلاب اسلامی از این موضوع غفلت کرده‌اند. این کنگره می‌تواند برای درونی کردن مفاهیم مربوط به امنیت و یکپارگی و عِرق ملی و… کمک کننده باشد.

طبیب‌زاده در ادامه درباره کارگاه‌های استانی کنگره مکتب گمنامی گفت: برگزاری کارگاه‌های کنگره مکتب گمنامی دو دلیل دارد. یکی هدایت کردن شاعران به سمت جنبه‌های ادبی و ظرافت ادبی درباره این موضوع است؛ دیگری هم اینکه ممکن است مخاطبان وقتی از شهدای گمنام امنیت می‌گوییم، آنها را با شهدای گمنام یا مفقودالاثرهای دفاع مقدس اشتباه بگیرند؛ یعنی با شهدایی که پیکر آنها از جنگ برگشته اما نمی‌دانیم از چه خانواده و یا اهل کجا هستند. ما می‌خواستیم با برگزاری این کارگاه‌ها و توضیح چرایی برگزاری کنگره مکتب گمنامی به شاعران در کارگاه‌های استانی، یک مرز بین این موضوعات قائل شویم. همچنین در این کارگاه تلاش می‌کنیم شاعران را با نحوه کار این قهرمان‌ها و شهدا آشنا کنیم و بگوییم که این افراد چه نقش‌آفرینی‌های فرهنگی و زیستی در کشور ما دارند. با این آشنایی‌ها است که می‌توانند ارتباط بهتری با این موضوعات بگیرند و شعرهای بهتری بنویسند.

دبیر اجرایی کنگره مکتب گمنامی گفت: وزارت اطلاعات با درک جایگاه و تأثیر شعر و ادبیات، استقلال کامل و آزادی‌های ادبی را در اختیار عوامل کنگره مکتب گمنامی گذاشته است. ضمن اینکه در سال‌های گذشته اتفاق خوبی صورت گرفت و برخی مستندها که به امنیت و موضوع شهدای امنیت مربوط می‌شد، در کارگاه‌هایی که با هماهنگی وزارت اطلاعات شکل گرفته بودند، به شاعران ارائه می‌شد. با برگزاری این کارگاه‌های مشترک، خیلی از ابهام‌ها و سوءتفاهم‌هایی که درباره نحوه کار سربازان گمنام امام زمان (عج) وجود داشت، مرتفع می‌شدند. همچنین شاعران به کشف‌ها و مضامین شاعرانه می‌رسیدند.

طبیب‌زاده در پایان گفت: هر سال که از برگزاری این کنگره گذشته، واکنش‌ها به این کنگره بیشتر و بهتر بوده است. حتی سربازان گمنام امام زمان (عج) در وزارت اطلاعات نیز از آثار تولیدشده راضی هستند و خوشحال‌اند شعر امروز به این موضوعات مهم می‌پردازد. خداراشکر برگزاری این کنگره باعث شده به اندازه کوچکی از ایثارها و زحمات این عزیزان قدردانی شود و کار بزرگ آنها هم مورد توجه قرار بگیرد. خوشبختانه استقبال شاعران هم خوب بوده و امسال با مشارکت زیادی از سمت شاعران مواجه هستیم.



منیع: خبرگزاری مهر

ارسال رایگان کتاب


کتاب طلا در فواصل های مختلف و مناسبت ها ارسال کتاب را برای کاربران خود رایگان کرده تا بتوانید بدون پرداخت هزینه ای هر کجای ایران که هستید کتاب خود را دریافت کنید. البته با ذکر این که ارسال رایگان فقط با پست پیشتاز برای کاربران صورت می گیرد. ارسال رایگان کتاب به عوامل متعددی بستگی دارد و می ‌تواند از یک فروشگاه آنلاین، کتابفروشی محلی یا ناشر خاصی متفاوت باشد. در زیر چند نکته و روش برای دسترسی به ارسال رایگان کتاب ‌ها ارائه می‌ شود:

خرید از فروشگاه ‌های آنلاین:

سایت‌ های معتبر:

بسیاری از وب‌ سایت‌ های فروش کتاب مانند آمازون، دیجی‌ کالا و دیگر فروشگاه ‌های آنلاین ممکن است گزینه ارسال رایگان را برای خریدهای بالای یک مقدار مشخص ارائه دهند، در صورتی که فروشگاه اینترنتی کتاب طلا بدون در نظر گرفتن مبلغ خرید کتاب ارسال را برای تمامی کاربران رایگان کرده است.

عضویت در برنامه‌ های ویژه:

برخی از فروشگاه‌ ها برنامه‌ های اشتراکی دارند که با عضویت در آن ‌ها می‌ توانید از ارسال رایگان بهره‌ مند شوید.

کتابخانه‌ ها:

کتابخانه‌ های عمومی: بسیاری از کتابخانه‌ ها خدمات امانت کتاب رایگان دارند. شما می‌ توانید با عضویت در کتابخانه محلی خود، به کتاب‌ ها دسترسی پیدا کنید بدون هیچ هزینه ‌ای.

تخفیف‌ ها و پیشنهادات ویژه:

پیشنهادات فصلی:

در زمان‌ های خاص مانند روزهای خاص یا فصول تخفیف (مثل حراج تابستانی یا زمستانی) برخی فروشگاه‌ ها ممکن است ارسال رایگان ارائه دهند.

کدهای تخفیف:

در برخی مواقع می‌ توانید از کدهای تخفیف استفاده کنید که شامل ارسال رایگان و یا درصد های مختلف تخفیف نیز می ‌شود.

خرید از ناشران و توزیع‌ کنندگان:

ناشران مستقل:

برخی ناشران مستقل نیز ممکن است ارسال رایگان برای کتاب ‌های خود ارائه دهند، به خصوص برای حمایت از نویسندگان و آثار جدید، ولی برخی از سایت ها که ارسال را به صورت رایگان انجام می دهند کتاب ها را با قیمت پشت جلد به فروش می رسانند. کتاب طلا علاوه بر این که ارسال را به صورت رایگان انجام می دهد تخفیف های بالایی بر روی کتاب ها دارد.

کتاب‌ های دیجیتال:

کتاب‌ های الکترونیکی:

اگر به دنبال صرفه ‌جویی در هزینه ارسال هستید، می ‌توانید به خرید کتاب های دیجیتال بپردازید که معمولا به صورت فوری و رایگان از طریق اینترنت قابل دانلود هستند.

خرید گروهی:

خرید به صورت گروهی:

اگر شما و دوستان تان می ‌خواهید کتاب ‌های مشابهی بخرید، می‌ توانید به صورت گروهی خرید کنید تا به حد نصاب ارسال رایگان برسید.

نتیجه‌ گیری

برای دسترسی به ارسال رایگان کتاب، بهتر است گزینه های مختلف را بررسی کنید و از پیشنهادات ویژه و تخفیف ‌ها بهره ‌برداری کنید. همچنین، کتابخانه‌ ها و ناشران مستقل می ‌توانند منابع خوبی برای دسترسی به کتاب‌ ها بدون هزینه ارسال باشند.



منبع: مجله کتاب طلا

نخلبند شاعران یا شاعری بی‌خاصیت؟!


به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، خواجوی کرمانی را نخل‌بند شاعران خوانده‌اند، اما به‌اندازه لقبی که او را بخشید‌ه‌اند، بخت و اقبال نداشته است.

او از نظر زمانی میان دو شاعر پرآوازه قرار گرفته است: سعدی و حافظ. هرچند برخی این امر را به فال نیک گرفته و این سه شاعر را مکمل و مؤثر بر هم تعریف کرده‌اند، اما قرار گرفتن زیر نام هر یک از این دو که یکی در شعر عاشقانه در کمال است و دیگری در غزل عاشقانه و عارفانه مایه رشک هزاران شاعر، سرنوشت محتوم خواجوست.

محمدصادق بصیری در کتاب «زندگی خواجوی کرمانی»  در همین رابطه می‌نویسد: پیداست که این دو شاعر طراز اول ادب پارسی، چنان نظر پژوهشگران و ادب‌دوستان را به خود جلب کرده‌اند که در حق خواجوی بینوای کرمان، اگر نگوییم بی‌مهری، بسیار کم‌مهری شده است و آن‌طور که باید به زندگی، اشعار و آثارش پرداخته نشده است و آثار منثور وی هنوز پس از قرن‌ها، به صورت نسخه خطی باقی مانده است.

به گفته این مؤلف؛ حق آن نیست که در میان پژوهش‌ها و تألیف‌های فراوان ادبی، هنوز اثری که در خور این فرزند خوش‌ذوق و نجیب کرمان باشد و به زندگی و آثار و افکار وی بپردازد، سراغ نداشته باشیم.

اما چرا خواجو با تمام هنرمندی‌اش در عرصه سخن، نتوانسته چندان که باید خوش بدرخشد؟ آیا صرفاً جبر زمان این توفیق را از او گرفته است؟ احمدرضا بهرام‌پور عمران، نویسنده و پژوهشگر ادبی، در یادداشتی به‌مناسبت 17 دی، روز خواجو کرمانی می‌نویسد: 

سرنوشت برخی از شاعران رقت‌برانگیز است. یکی از آنان خواجو است؛ خواجویی که به‌سببِ هنرنمایی‌های بیانی‌اش به « نخلبند شعرا»ی شعر فارسی شهره بود. چرا خواجو با همهٔ هنرنمایی‌ها و نازک‌خیالی‌ها و نقشش در هموار کردنِ راه برای حافظ، شاعر چندان بزرگی نیست؟ شعر فردوسی و سعدی و… که جای خود دارد، چرا در تاریخِ ادبیاتِ ما شعر خواجو ( تاکید می‌شود با همهٔ هنرنمایی‌ها و ایهام‌گرایی‌ها) جایگاه شعر رودکی، ناصرخسرو، منوچهری، نظامی، خاقانی، عطار، صائب و … را ندارد؟

یکی از راه‌های ارزیابیِ ارجمندیِ یک شاعر آن است که تصور کنیم فقدانِ شعرش چه خسرانی خواهد بود برای شعرِ فارسی؟ رودکی با همین‌‌مایه شعری که از او به‌یادگار‌مانده چهرهٔ منحصر‌به‌فرد و درخشانی دارد؛ ستیهندگی و رویاروییِ ناصرخسرو با قدرتِ مستقر و نیز ساخت‌ها و صورت‌های زبانی و بیانیِ شعرش، او را تکرارناپذیر و جاودانه ساخته؛ مفاخره‌ها و حبسیّه‌های خاقانی و بلاغتِ قصائدش، منحصر به خودِ اوست؛ شعر مسعودِ سعد نیز، از منظر فردیّت و بروز احساساتِ شخصی، یگانه است.

نظامی و سنایی و عطار نیز هرکدام جایگاهی دارند که هیچ شاعری نمی‌تواند جای خالیِ آن‌ها را پرکند. اما خواجو چه؟ شعرِ خواجو شعری یگانه و یا حتی نسبتاً یگانه نیز به‌شمار نمی‌رود.

در قرنِ هشتم، چندین شاعر با اندک تفاوت‌ها در سبک و سیاق و نیز مضمون و محتوا در کارِ سرودن‌اند؛ کمالِ خجندی و سلمانِ ساوجی و عمادِ فقیه از این زمره‌اند. هُمام تبریزی (درگذشته به 714 ق)  و حتی خیالیِ بخارایی (درگذشته به 863 ق) را از نسل‌های قبل و بعد نیز می‌توان به این نام‌ها افزود.

اهمیّت هر شاعر (و هر هنرمندی) در میزانِ تمایز و فاصلهٔ آثارِ اوست از آثارِ دیگران؛ البته اگر نخست، اثر یا آثار برادری‌اش را اثبات‌کند و «اثر» به‌شمار‌ آید! هنر نیز یعنی تشخّص‌یافتنِ فرم و یگانه‌ بودنِ بلاغت، و فاصله گرفتن از تکرار که همانا ابتذال است.

شعرِ خواجو در داستان‌پردازی، دنبالهٔ کار نظامی و امیرخسرو دهلوی است، نه تکامل‌بخشِ راهِ آنان. در غزل نیز شعرِ او تلفیقی است از غزلِ سعدی، حسنِ دهلوی، همامِ تبریزی و نیز شعرِ دیگران. خواجو همچون بسیاری از هم‌روزگارانش مسیرِ تقلید و تکرار را می‌پیماید. البته حافظ نیز همچون خواجو، از ده‌ها و چه‌بسا صدها شاعر تأثیر‌پذیرفته و حتی مضمون ربوده، اما شعرش کمتر به شعرِ دیگران شبیه است؛ ما با خواندن شعر خواجو حتی به‌یادِ شعر حافظ می‌افتیم! با آن‌که او نزدیک به 40 سال پیش‌تر از وفاتِ حافظ درگذشت.

خواجو شاعر فرم‌گرایی است. در شعر او تصویر و مضمون صرفاً در خدمتِ تصویر و مضمون است، نه در خدمتِ ایده و عواطفِ انسانی، آن‌گونه که فی‌المثل در شعرِ حافظ می‌بینیم. او موضعی در برابر روزگارِ خود نداشته، ازهمین‌رو شعرش نیز شعری به‌نسبت بی‌هویّت و بی‌شخصیّت، و در نتیجه کم‌و‌بیش بی‌خاصیّت است. شعری که شاعر و زمانه‌اش در آن غائب است و تصویرِ هم‌روزگارانش را در آیینهٔ آن نمی‌توان‌ دید. ازهمین‌رو رند و صوفی و زاهد و عاشق نیز در شعر خواجو چهره‌هایی بی‌هویّت‌اند.

اگر دیوانِ خواجو نبود، خسرانِ چندانی متوجهِ شعرِ فارسی نبود اما اگر ناصرخسرو نمی‌بود چه؟! مسلّماً ذوقِ مخاطبانِ شعرِ فارسی، دنبالِ کسی می‌گشت. شاید نستوهی و ستیهندگیِ شعرِ کسایی یا ابن یمین و سیفِ فرغانی را بیش‌تر می‌ستود و آنان را در جایگاهی می‌نشاند فراتر از آن‌چه امروز، در آن نشسته‌اند.

به گفته بهرام‌پور؛ اهمیتِ خواجو بیش‌‌تر در نقشِ کلیدی‌اش در تکاملِ بلاغیِ غزلِ فارسی و ظهورِ حافظ است، نه درخششِ شعرِ خودِ او. از دیگر اهمیت‌های کارِ خواجو به‌خصوص آن است که آرایه‌ ایهام را تنوّع بخشید و آن را پروراند و این ظرفیتِ گسترده‌ بلاغی را به حافظ سپرد. او همچنین همچون مولانا، در بهره‌گیری از اوزانِ گوناگون، شاعری قابل توجه است.

علی‌رغم نظر بهرام‌پور، نباید از تأثیر شاعری چون خواجوی کرمانی در حفظ زبان فارسی و فرهنگ ایرانی آن هم در عصری که ایران، آماج تاخت و تازها و ویرانی‌ها و انواع بلایاست، غافل شد.

از سوی دیگر، تأثیر او بر مکتب شیراز که بعدها با حافظ به کمال رسید، غیر قابل کتمان است. شاید اگر پژوهش‌ها در باب اشعار خواجو بیشتر صورت گیرد، عیار او در نظر خاص و عام بیشتر پیدا خواهد شد.

انتهای پیام/



منبع: خبرگزاری تسنیم