استفاده از آواز ابوعطا در موسیقی بومی ایران بسیار رایج است و بخشی از موسیقی مذهبی نیز در این آواز (به ویژه در گوشهٔ حجاز که حس و حال عربی» دارد) اجرا میشود. گوشهٔ چهارباغ از یک متر سهضربی آهسته برخوردار است و میتواند به عنوان درآمدی برای گوشهٔ حجاز نیز استفاده شود؛ اگرچه، فرود آن به آواز دشتی شباهت دارد. گوشهٔ حجاز از نظر نت شاهد و نت خاتمه با آواز دشتی (که آن هم از متعلقات دستگاه شور است) یکسان است و از نظر احساسی نیز تا حدی به آن نزدیک است. در مجموع، اجرای آواز ابوعطا از درآمد ابوعطا آغاز میشود، به گوشهٔ حجاز میرود و نهایتاً به محور اصلی دستگاه شور فرود میآید؛ در این مسیر درآمد ابوعطا تکرار نمیشود و این امر در کنار فرود به شور، وابستگی ابوعطا به شور را نشان میدهد. اوج حجاز در درجهٔ ششم شور رخ میدهد و زمانی که ملودی بالارونده باشد، این درجه ربع پرده بالا برده میشود (اما این کاربرد چنان خاص است که به این درجه لفظ نت متغیر اطلاق نمیشود). در مقدمه نخست ایده فلسفی خاص علامه جعفری یعنی «حیات معقول» مورد اشاره قرار گرفته و درباره روش تألیف متفاوت این کتاب چنین توضیح داده شده است: «برخلاف رسم معمول در تألیفات تحقیقی که مؤلفان به طرح قضایا و اظهار نظر و استدلال در اثبات و نفی های مطلوب در آن قضایا می پردازند، اغلب مباحث مورد تحقیق در این کتاب اگرچه به صورت قضایای خبری و علمی مطرح می شوند، ولی از مطالعه کنندگان و دانش پژوهان تقاضا می شود که آن مباحث را به عنوان سؤالات، رویاروی خود قرار داده، درباره آن ها بیندیشند و نتیجه گیری نمایند». Th is po st was cre ated with G SA Content Generator DEMO.
فروشگاه کتاب موسیقی
در مقالهٔ سوم از فن سوم کتاب موسیقی کبیر، درباره لحن بحث شده و آن را از جهت موسیقی سازی یعنی نغمات بدون حروف و از نظر موسیقی آوازی یعنی نغمات همراه حروف مورد کنکاش قرار میدهد. مترجم در پیشگفتارش نوشته که اکنون که کتاب به فارسی منتشر نمیشود، بیش از چهار دهه از انتشار ویراست نخست «کیهان» میگذرد و در این مدت جهان علم و ترویج علم افقهایی را پشت سر گذاشت که آن زمان به تصور هم نمیآمد: «گسترش رسانه اینترنت و دسترسی همگانی به گجتهای هوشمند امروزه موقعیتی را خلق کرده که روزآمدترین اخبار علمی تلویزیون نیز هماینک در بهترین حالت اطلاعاتی تکمیلی را در اختیار مخاطب علاقهمند قرار میدهد. همچنین، برخلاف ابوعطا که در آن جهشها حداکثر به اندازهٔ فاصلهٔ سوم هستند، در حجاز جهشهای بزرگتر (نظیر چهارم درست و پنجم درست) نیز گاه دیده میشود و به خصوص جهشهایی به اندازهٔ پنجم بزرگ در ابتدای اجرای حجاز متداول است. بیشتر ملودی ابوعطا در فاصلهٔ درجات دوم و چهارم شور متمرکز است و اگر چه گاه روی درجهٔ سوم توقف میشود اما این منبع توقف گذراست. Artic le was g enerated by G SA Conte nt Gener ator Demover sion.
در جلد اول کتاب در بخش اول، مدخل صناعت موسیقی در دو مقاله ارائه شده که مقاله ی اول درتعریف لحن موسیقی، توانایی ها و ساخت الحان و چگونگی پیدایش موسیقی است. مقاله دوم نیز به تعریف بُعد یا فاصله موسیقی پرداخته و آهنگهایی طبیعی برای انسان شمرده و نغمات طبیعی در عود را معرفی میکند. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۱. او دارای مدرک نوازندگی پیانو از ترینیتی کالج لندن و کارشناسی ارشد موسیقی، نوازندگی پیانو از دانشگاه هنر تهران است. این کتاب همچنین مبانی فلسفی موسیقی، ویژگیهای جهانی و همچنین تاثیر آن بر روی روح را تشریح میکند. با این حال، تمرکز ابوعطا روی درجهٔ دوم شور باعث میشود که از نظر تونالیته با شور متمایز باشد. آهنگ تار کولی داستان آوارگی کولی ها بر روی زمین از هزاره های دور تاکنون است. این آواز بر محوریت دستگاه شور است اما شروع آن از درجهٔ دوم شور است و نت شاهد آن درجهٔ چهارم شور است. آواز ابوعطا بر محوریت دستگاه شور است.
کتاب شعر و آواز
حجاز از نظر مد با ابوعطا تفاوت دارد: اگرچه، نت ایست هر دو نت پایه شور است اما نت شاهد در حجاز درجهٔ پنجم شور است و بیشتر ملودی بین درجات چهارم و هشتم شور متمرکز است (به جز در زمان فرود از حجاز، که دانگ اول شور به کار گرفته میشود). حجاز گوشهای مفصل است که از نظر اهمیت با ابوعطا برابری میکند و حتی در موسیقی ترکی و عربی به عنوان یک مقام موسیقی شناخته میشود و کاربرد فراوان دارد (اگر چه فواصل آن با گوشههای حجاز و ابوعطا در موسیقی ایرانی یکی نیست). یکی از ویژگی های آثار انتخاب شده در این کتاب این است که ناصر جهان آرای علاوه بر توجه به تکنیک و نکات موسیقایی قطعات ،به انطباق آثار با طبع هنرجویان و مخاطبین کتاب هم توجه داشته است و سلیقه و احساسات خودش و نتیجتا مخاطب را در انتخاب دخیل کرده است. هرمز فرهت با اشاره به این تفاوتها، ذکر میکند که تنها دلیل این که حجاز جزئی از ابوعطا دانسته میشود (و نه برعکس) این است که در موسیقی ایرانی سیر کلی اجرا از نتهای بمتر به زیرتر است و در نتیجه قطعات با ابوعطا شروع شده و بعد به حجاز میرسند و به همین دلیل نامشان را از گوشهای که از آن شروع شدهاند، میگیرند.
C ontent was created with G SA C ontent Gene ra to r DEMO.