هههه… گوش کن! آیا صدای ادبیات را می شنوید؟

آیا یکی از اهداف تربیت دانشآموختگان رشته ادبیات نمیتواند تربیت منتقد باشد تا با خلائی که شما گفتید مواجه نباشیم؟ یکی در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه الزهرا (سلام الله علیها) و دیگری در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه علوم حدیث شهر ری و دختر دوم وی نیز متاهل و دانشجوی کارشناسی رشته فیزیک دانشگاه شریف است. رمانهای معاصر ما نیز مصداقی از تهیشدگی به مفهوم بارتی آن هستند. در حالی که نویسندگان گذشته ما که رمانهای ماندگار نوشتند، فعالانه در فرایندهای اجتماعی مشارکت داشتند. نویسندگان توانمند زیادی از نوع و سبک آنچه با نام نقد مطرح میشود، دلخورند و به آن اشکال دارند و نقد درخوری برای آثار خود نمییابند، برخی منتقدان حرفهای هم در مقابل از بخش زیادی از آثار که این روزها با نامهای متعدد نویسندگان چاپ میشود، گلایه دارند. عطا نهایی، سید قادر هدایتی و بریا کاکهسوری از جمله پیشروان این سبک داستاننویسیاند. رمان سمفونی مردگان نوشته عباس معروفی یکی دیگر از آثار برتر نویسندگان ایرانی است؛ کتاب سمفونی مردگان در سال ۲۰۰۱برنده جایزه بنیاد انتشارات ادبی فلسفی سورکامپ شده است و همچنین هفته نامه دی ولت سویس در مورد رمان سمفونی مردگان گفته است که این اثر یک شاهکار است، اگر یک بار این کتاب را مطالعه کنید متوجه خواهید شد که عباس معروفی چه ارزشی را برای نسل های بعد از خود آفریده است. This con te nt was generated  by GSA C on᠎te nt  Ge᠎ne​rato r DE MO.

دو سوی این ماجرا در دامنه ای قابل پذیرش و از جایی به بعد قابل طرد شدن و اشکال است. «نقد ادبی» موضوعی است که در گفت وگو با حسین پاینده به عنوان یک منتقد ادبی میتوانست محملی برای طرح این موضوع باشد. قرائت یک گفتمان هم در گرو دانش زبانی و هم دانش غیرزبانی است. از پاینده تاکنون بیش از ۱۲۳ مقاله، ۲۵ کتاب (۱۰ تألیف، ۷ ترجمه، ۸ ویرایش) و ۲ پژوهش منتشر شده است. از او هیچ برگزیدهای منتشر نشده است. به اعتقاد صادق هدایت جامعه مرگپرور در تشخیص و تفکیک معنای مرگ و زندگی دچار نافهمی است. پس از پایان جنگ جهانی دوم ورود به سالهای بلوا، انحراف حزب توده و ماجرای کردستان و آذربایجان باعث شد که صادق هدایت آرمانهای خود را از دست رفته ببیند. صادق هدایت مسیری تازه در داستاننویسی فارسی جدید آورده بود و میراثدار بزرگانی همچون خیام و حافظ است. اما مسأله نقد ادبی و بررسی آثار یکی از مهمترین مسائلی بود که به دلیل ناکارآمدی یا رویه عجیبی که در چند سال اخیر باب شده است، بخشی از ماجرای دامن زننده این رخوت برشمرده میشود. مقصودم از «آنارشیسم شبهنقادانه» وضعیتی است که در آن برای تشخیص نقد از آراء شخصی هیچ ملاک یا سنجهای وجود ندارد.

بخشی از آن به این دلیل است که درگیری جدیای بین دو مؤلفه حقیقت و واقعیت وجود داشته است. این درگیری زمانی جدیتر میشود که بحث رمان دینی وسط کشیده میشود. با این همه، اگر تا کنون شاهکار بلند کلیدر را نخوانده­اید، آن را در فهرست خواندنی­های خود قرار دهید. هر یک از این القاب امام (ع) بیانگر ویژگیهای اخلاقی و روحی، برجستگی های معنوی و رفتاری و فضایل و کمالات نفسانی است که آن حضرت را از دیگران ممتاز می ساخته است. هر کسی هر آنچه را دلش میخواهد با عنوان نقد ارائه خواهد کرد. این جاست که عقاید از حالت تسلب و تعصبی خارج می شود و نماها و سطوح مختلفی را که تا پیش از این برایمان بیگانه بودند به طور هیجان انگیزی ظاهر می سازد. این موضوع بهانهای شد تا به سراغ تعدادی از صاحب قلمان به نام و مطرح در عرصه داستان نویسی رفته و در گفتوگو با ایشان به بررسی عوامل درونی و بیرونی ایجاد این فضا بنشینیم. پاینده در بخش نخست این گفتوگو ضمن تعریف نویسنده و تشبیه آن به رادیویی با آنت بسیار قوی، ادبیات را عرصه بازنمایی مسائل پنهان جامعه دانست و از غفلت مدیران فرهنگی نسبت به این بعد ادز ادبیات سخن گفت، او همچنین اذعان کرد که برخی نویسندگان ما در فضایی انتزاعی زندگی میکنند، گویی که خودشان را نمیخواهند با جامعه درگیر کنند، انگار نمیخواهند بدانند مسائل اجتماعی چیست.

پاینده اما در بخش دوم گفتوگو به رمانهای دینی و ملزومات آن، فقدان درس نقد ادبی در دانشگاهها، وضعیت امروز نقد در جامعه و سیر تحول رمان در ایران پرداخته است. شاید همچنان نمیدانید از خواندن چه کتابی باید شروع کنید؛ بنابراین به شما پیشنهاد میکنیم به جای خرید رمان خارجی با دانلود رایگان رمانهای خارجی معروف شروع کنید. جای خالی سلوچ نیز یکی دیگر از آثار برجسته محمود دولت آبادی است، جای خالی سلوچ، داستان یک زندگی است توام با فقر و تنگدستی است، این رمان را محمود دولت آبادی در سال ۱۳۵۷ نوشته است و داستان آن درباره پدری است که به یکباره خانواده را ترک کرده و میرود. رمضانی با اشاره به اینکه جشنوارههای دیگر کشور بیشتر مورد نظر و توجه رسانهها هستند، گفت: شعر و کتاب محصول هنر فردی است و فیلم و سریال محصول کار جمعی است که رسانهها بیشتر به آنها میپردازند. رمان خارجی موفق، اثریست که به رغم تفاوتهای فرهنگی بسیار، باعث شود شما با شخصیتهای اصلی داستان، ارتباط برقرار کنید و به درک موقعیت آنها برسید.

دیدگاهتان را بنویسید