برخی از اهل سنت، نظیر شیخ شلتوت، مفتی اعظم الازهر معتقدند که تقلید از فقه مذهب جعفری، نظیر مذاهب چهارگانه اهل سنت معتبر است. مباحث عرفان نظری در برخی از موضوعات از جمله انسان کامل، جبر و اختیار و امر بین الامرین با آموزههای تشیع قرابت دارد. برخی معتقدند فرقههای تصوف خود را به امام علی(ع) منتسب میدانند و این را دلیل بر تأثیرپذیری حقایق عرفانی از آموزههای ائمه اطهار(ع) دانستهاند. از این رو شواهد همبسته نشان می دهد که مشارکت در برخی از عقاید دینی ممکن است تأثیرات سودمندی بر رفتارهای بهداشتی داشته باشد (تیموتی دابلیو، 1383: 143). به طور مثال، نوجوانانی که بیشتر درگیر مذهب و نهادهای مذهبی جامعه هستند، در برابر رفتارهای مخاطره آمیز محافظت می شوند و فعالیت به معنای واقعی آن در زمینه امور مذهبی مانند: نیایش کردن، مطالعه منابع دینی و فعالیت های نوجوانان، نقش محافظت کننده در برابر سوء مصرف مواد دارد (مددی، نوغانی، 1384: 26). از طرفی، هاداوی (1984) متوجه شد که حتی در صورت کنترل سایر عوامل مؤثر در مصرف مواد، مذهب هنوز هم تأثیر مهمی در منع مصرف الکل و سایر مواد مخدر دارد.
درد مذهب
هم چنین افراد متدین، اسلوب زندگی بهداشتی تر و سالم تری دارند و افراد مسن با اعتقادات دینی عمیق و درونی، احساس سلامتی بالاتر و رضایت بیشتری از زندگی خود دارند. تعهد نسبت به مذهب و اهداف آن به زندگی فرد معنا می بخشد که در این صورت مصرف مواد، دیگر جذابیتی ندارد. به طور مثال، ویلیام جیمز که از جانب داران تفکر مذهبی است، اَعمال دینی را باعث اتصال به روح عالم خلقت می داند و عواطف مذهبی را دارای نیرویی می بیند که بر حالت های روحی ناخوشایند فائق آمده و به روح، حالت پایداری می بخشد. به طور مثال، بررسی های اسپروسگی و هاگستون (Sparawski & Houghston-1978) و گلین و پوز (Gleen & Poz-1988) نشان دادند افرادی که برای مدت طولانی با هم زندگی می کنند، دین را به عنوان مهم ترین عامل رضایتمندی در ازدواج تلقی می کنند. به طور مثال، خسرو پور و ساردویی (1380) نشان دادند که توجه به عقاید دینی در بیماران روانی و تقویت آن به خصوص در بیماران افسرده می تواند در کاهش طول مدت درمان آنها مؤثر باشد. کوئینگ (Koeing-1995) ثابت کرد که باورهای دینی قوی تر، اثرات روانی مثبتی بر جای می گذارند که در ارتقای بهداشت روانی و پایداری عاطفی افراد مؤثر است.
البته به طور حتم نمی توان ادعا کرد که افراد متدین هرگز دچار اضطراب یا افسردگی نمی شوند، اما تحقیقات نشان داده است که آنها قادرند سریع تر از افراد بی ایمان خود را از وضعیت های روانی نامطلوب بیرون بکشند. همچنین مازلو یکی از خصوصیات انسان های خودشکوفا را توجه به دین می داند که این امر منجر به فعالیت های مثبت اجتماعی مانند هم دردی و هم دلی می شود. پژوهش های پارک و همکارانش (Park et Al-1990) نیز تأثیر مثبت دین در سازگاری با رویدادهای استرس زای زندگی را تأیید کرد. دین نوعی سبک زندگی سالم تر برای افراد تجویز می کند که بر سلامت و بهداشت روانی تأثیر مثبت دارد. دین مجموعه ای از هنجارهای اجتماعی مثبت است که اطاعت از آن موجب تأیید، پشتیبانی و پذیرش از سوی دیگران می شود. عدالت اجتماعی و نظم و انضباط به مفهوم واقعی خود در جامعه ای حاکم می شود که اعتقاد به قیامت در آن وجود داشته باشد. This da ta was gen erated wi th GSA Content Gene ra tor DEMO.
پرورش فضایل اخلاقی و جلوگیری از رذایل روحی و کنترل هوی و هوس ها و ایجاد آرامش و اطمینان از جمله آثار ارزشمندی است که در پرتو باور به قیامت به وجود می آید. برخی از شاعران عارف در اشعار خود سعی کردند تا عرفان نظری را در آثار خود ذکر کنند که مهمترین این افراد حافظ شیرازی است. افرادی که به مذهب وابستگی پیدا می کنند، ناگزیر با افراد مذهبی ارتباط متقابل دارند و اگر مواد مصرف کنند مورد سرزنش و طرد آنان قرار می گیرند. برخی محققان معتقدند از بین رفتن این مذاهب نشان از ضعف آنان در مقابل چهار مذهب رسمی نیست، بلکه حذف آنان ناشی از حمایت نشدن توسط حکومت و طرد آنان از سوی منبع حاکمان بوده است. از نظر اسمیت نیز، دین وسیله تکریم و نجات ارواح نیست؛ بلکه ابزار صیانت و رفاه جامعه است. یونگ نیز دین را حالت خاصی از روح انسان می داند که از ضمیر ناهوشیار سرچشمه گرفته است.